Tropheuslar, Çok Eşli Değil

Haplochromislerin büyük çoğunluğunun aksine, Batı Afrika’daki Tanganyika Gölü’nde yaşayan Tropheus türlerinin bir defada sadece tek bir eşle birlikte oldukları, yeni bir çalışma ile ortaya konulmuştur.

Malavi ve Victoria Göllerinde yaşayan ve dişileri ağızda kuluçka yapan Haplochromisler çok eşlidir ve tek bir balık kuluçkası, çok sayıda erkek tarafından döllenmiş olabilir. Ancak yeni kanıtlar göstermiştir ki Tropheusların farklı bir üreme stratejisi bulunmaktadır ve kuluçka, sadece tek bir erkek tarafından döllenmektedir.

Avusturya’nın Graz Üniversitesi’nden bir grup biyolog, Tropheus moorii türünün kuluçkalarındaki babalık durumlarını incelemek üzere Zambiya’da Tarım, Balıkçılık ve Gıda Bakanlığı’ndan Harris Phiri ile çalıştılar; tek bir makul istisna dışında Tropheus moorii’nin tüm kuluçkalarının tek bir erkek tarafından döllendiği anlaşılmıştır ki bu durum, Rift Vadisi cichlidlerinin çoğunluğunda görülen çoklu babalığın, Tropheine cichlidlerde bulunmadığını ortaya koymaktadır.

Araştırmada Tanganyika Gölü’nden yakalanan beş Tropheus moorii grubu ve ayrıca Simochromis pleurospilus, Simochromis diagramma, Simochromis babaulti, Petrochromis fasciolatus ve Petrochromis orthogonatus dâhil olmak üzere diğer Tropheine cichlidler ve daha az yakın akraba olan Gnathochromis pfefferi ve Ctenochromis horei türleri kullanılmıştır.

Tüm Tropheus kuluçkalarında baba tek bir erkek iken, sadece tek bir Petrochromis fasciatus kuluçkasında yavrulara iki farklı erkek babalık yapmıştır.

Bilim adamları, cinsel seçilimleriyle kendi içlerinde çeşitlilik yaşıyormuş gibi görünen Haplochromislere nazaran Tropheusların sıra dışı olduklarına inanmaktadırlar.

Tropheuslar, 5 ila 20 büyük yumurtaya sahip olarak Haplochromislere göre çok daha küçük yumurta öbekleri oluşturur; bu öbek, yavrular kendilerini koruyacak büyüklüğe erişene kadar bir aydan fazla süre boyunca dişinin ağzında tutulur.

Tropheuslar ayrıca cinsel açıdan monokromatiktir (tek renkli), yani erkekler ve dişiler neredeyse birbirinin aynısıdır. Bu durum, cinsel seçilimin, erkekleri parlak renklere ve dişileri donuk bej renge sahip olan birçok Haplochromis gibi dikromatik (iki renkli) türlerden farklı şekilde gerçekleştiği anlamına gelmektedir.

Bilim adamlarına göre: “Sosyal yönden tek eşli bir yapıya erkek üreme değişkenini getirecek olan eş dışı döllenmelerin olmaması, dişinin eş seçiminin belirlenmesinde bölge büyüklüğünün ve/veya kalitesinin erkek morfolojisi üzerindeki geçerliliği, erkeklerin yumurtaların döllenmesine ilaveten üremeye yaptıkları katkı ve erkeklerin ve dişilerin cins grubundaki cinsel tek renkliliğin temelini oluşturan benzer sosyal rolleri, Tropheus moorii’yi diğer birçok Haplochromisten ayrı tutmakta ve Malavi ve Victoria Göllerindeki Haplochromini yayılımı için ortaya atılan hipotezden farklı olarak, cinsel seçilimin Tropheus çeşitliliğinde oynadığı önemli rolü ortaya koymaktadır.”


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: practicalfishkeeping.co.uk